Sau 2 năm, Inter Milan một lần nữa góp mặt ở trận chung kết Champions League. Xa hơn, mùa gần nhì đại diện Serie A đi đến trận cuối cùng tại sân chơi danh giá nhất châu lục cấp CLB chính là mùa 2009/10, nơi họ đã đánh bại Bayern 2-0 để bước lên ngai vàng.
Giờ đây, dù tham vọng tái hiện "cú ăn ba" năm xưa đã không còn, người hâm mộ Inter Milan vẫn kỳ vọng đội nhà sẽ lên đỉnh châu Âu sau 15 năm chờ đợi. Kiến trúc sư trong thành công của Nerazzurri tính đến thời điểm này không ai khác ngoài HLV Inzaghi, khi ông đã xây dựng nên một tập thể lỳ lợm và đầy bản lĩnh.
Sau những gì đã trình diễn, việc so sánh Inter Milan của Inzaghi với Inter Milan của Mourinho là điều không thể tránh khỏi. Vậy đâu là điểm chung và điểm khác biệt giữa hai "cỗ máy" này?
Về điểm chung, Inter của Inzaghi và Inter của Mourinho đều có nền tảng vững chắc và khát vọng đối đầu với những đối thủ mạnh hơn mình trên lý thuyết. Đây thực tế là điều rất dễ nhận ra, bởi Inter Milan chưa bao giờ được đánh giá cao tại Champions League. Thế nhưng, chính yếu tố này trở thành chất xúc tác giúp họ càng quyết tâm đánh bại đối thủ.
Nếu xét đến điểm chung giữa hai vị HLV, cả Inzaghi lẫn Mourinho đều biết cách chiếm trọn niềm tin và sự trung thành của tập thể cầu thủ giàu kinh nghiệm. Dù vậy, khi đi xâu vào phân tích, Mourinho và Inzaghi lại khác nhau một trời một vực, có thể ví như lửa với băng.
Mourinho là hiện thân của sự nóng nảy, bộc trực và không ngại đối đầu. Ông là nam châm hút rắc rối, từ những phát ngôn gây sốc đến các vụ va chạm ngoài đường biên. Ngược lại, Inzaghi dường như luôn tìm cách né tránh tranh cãi. Minh chứng là ở trận đấu với Udinese cuối tháng 3 năm nay, Inzaghi thẳng thắn thừa nhận lỗi sai và cho rằng trọng tài đã xử lý đúng, sau khi bị truất quyền chỉ đạo.
Rất khó để tưởng tượng Mourinho hành xử như vậy trong hoàn cảnh tương tự. Dù vậy, sự mạnh mẽ và ngang tàng đó lại từng là một phần quan trọng làm nên thành công của Inter thời Mourinho. Còn hiện tại, Inzaghi đang chứng minh ông vẫn có thể chiến thắng mà không cần phải gào thét hay nổi loạn. Một cách tiếp cận lạnh lùng, điềm tĩnh như băng, nhưng không kém phần hiệu quả.
Nhìn một bức tranh lớn hơn, Inter của Inzaghi là một đội bóng đẳng cấp, vượt trên cả Inter của Mourinho. Vì sao nói vậy?
Nếu nhìn vào đội hình Inter của Mourinho năm xưa, đó là tập hợp của không ít ngôi sao mà bất kỳ ai cũng có thể "đọc vach vách", từ Julio Cesar, Ivan Cordoba, Javier Zanetti, Lucio, Maicon, Cristian Chivu, Wesley Sneijder, Esteban Cambiasso, Samuel Eto'o cho đến Diego Milito. Điều này khác biệt hoàn toàn so với Inter của Inzaghi.
Đội bóng của Inzaghi đã thi đấu trong tình trạng mệt mỏi suốt nhiều tháng qua. Ở hiệp hai trận bán kết lượt về với Barca, họ gần như cạn kiệt thể lực. Trong khi Barca có thể tung vào sân Robert Lewandowski, Inter chỉ có thể đưa vào những cái tên như Piotr Zielinski - một cầu thủ tự do đang trải qua mùa giải đáng quên; Matteo Darmian - đáng tin cậy nhưng không phải mẫu cầu thủ có thể thay đổi cục diện; Mehdi Taremi - người gây thất vọng trong mùa giải này và cuối cùng là Davide Frattesi - người ghi bàn quyết định song cũng thường xuyên bị chỉ trích.
Trong số những cái tên kể trên, chỉ có Frattesi là cầu thủ mà Inter bỏ tiền chiêu mộ. Và ngay cả anh cũng suýt bị bán trong hè năm ngoái vì người đại diện muốn tìm bến đỗ mới cho thân chủ. Đó chính là thực tế khắc nghiệt mà Inter của Inzaghi phải đối mặt. Về cuối trận, Barca có thể dựa vào các tài năng trẻ như Fermin López hay Hector Fort. Inter thì không có một tài năng trẻ nào trên băng ghế dự bị.
Phần lớn thành công của Inter thời Inzaghi đến từ khả năng thích nghi với hoàn cảnh. Yann Bisseck - một cái tên còn xa lạ lúc mới đến, đã có hai trận đấu cực kỳ ổn định trước Barca. Francesco Acerbi, 37 tuổi, suýt rời CLB vào mùa hè, cũng là một ví dụ điển hình. Anh đến theo dạng chuyển nhượng tự do, giống như nhiều cầu thủ khác trong đội hình, và giờ đang nổi tiếng vì "bỏ túi" những tiền đạo hàng đầu thế giới.
Dĩ nhiên, không thể phủ nhận Inter cũng có 3 cầu thủ đẳng cấp thế giới: Nicolo Barella, Alessandro Bastoni và Lautaro Martinez - những người tạo nên trục xương sống của đội. Nhưng bên cạnh họ là một tập thể phải "liệu cơm gắp mắm" trong từng kỳ chuyển nhượng, sống dựa vào ngân sách eo hẹp.
Ngoài ra, cách chơi của Inter cũng phản ánh rõ bản sắc của họ: thích nghi và ứng biến. Nếu như thời Mourinho là thứ bóng đá mang tính cứng nhắc, kỷ luật tuyệt đối và có phần tiểu xảo, thì dưới thời Inzaghi, Inter là một tập thể linh hoạt hơn, giàu tính biến hóa hơn. Ngay cả khi Barca tạo ra vô số vấn đề, Inter vẫn luôn tìm được cách giải quyết, và điều đó chính là hình ảnh tiêu biểu cho bản sắc của đội bóng này.
Inter đang viết nên một câu chuyện cổ tích hiện đại, không phải bằng tiền bạc hay dàn sao hùng hậu, mà bằng ý chí, sự khôn ngoan và lòng tin vào tập thể. Inter của Mourinho xuất sắc đấy, nhưng nếu so bì với những con người mà Inzaghi nắm trong tay, họ có lẽ vẫn còn kém một bậc.