Đá giao hữu… chẳng để làm gì
Gary Lineker – không chỉ là cựu danh thủ nức tiếng mà còn là “kim chỉ nam” của bóng đá Anh trong làng bình luận – có câu bất hủ: “Bóng đá là trò chơi đơn giản gồm 22 cầu thủ chạy theo quả bóng, và cuối cùng thì người Đức luôn thắng”.
Nói vậy không chỉ có nghĩa là Đức luôn thắng Anh. Đức là nền bóng đá số 1 thế giới về mặt hiệu quả. Trong mọi hoàn cảnh, khác biệt vẫn luôn là người Đức chơi bóng như những cỗ máy chiến thắng trong khi người Anh chơi bóng như thể đấy là trò chơi đơn giản. Euro 1980 phản ánh rất rõ câu nói thoạt nghe thì tưởng “cho vui”, nhưng lại có tính triết lý rất cao của huyền thoại Lineker.
Liverpool và Nottingham Forest đều đã 2 lần đoạt Cúp C1, trong 4 mùa bóng liên tiếp ngay trước EURO 1980. Trong tay HLV Ron Greenwood có 22 cầu thủ, thì họ đã sở hữu đến 19 chiếc huy chương vô địch châu Âu tầm CLB, khi bước vào VCK EURO 1980. Ngôi sao Kevin Keegan đang giữ “Quả Bóng Vàng châu Âu”, 2 lần liên tiếp ở thời điểm ấy, dù ông đã sang Đức khoác áo Hamburg sau khi cùng Liverpool đoạt Cúp C1 năm 1977. Người Anh thống trị châu Âu một cách toàn diện, lâu dài, chứ không phải nhất thời. Sau EURO 1980, Cúp C1 châu Âu vẫn được đưa về quê hương bóng đá trong 2 mùa nữa, với 3 CLB khác nhau (Liverpool, Forest, Aston Villa) lên ngôi vô địch trong 6 năm liền. Chẳng có gì là khi đội tuyển Anh của HLV Greenwood được xem là ứng cử viên vô địch tại EURO 1980.
Đây là lần đầu tiên VCK EURO được mở rộng thành 8 đội và chia bảng đá vòng tròn ở giai đoạn 1. Hai đội đầu bảng sẽ gặp nhau trong trận chung kết. Bạn phải đứng trên 3 đối thủ trong bảng mới có hy vọng tranh ngôi vô địch. Khó khăn như vậy, đội Anh chuẩn bị thế nào?
Hậu vệ Dave Watson kể: “Greenwood thuộc mẫu HLV làm đơn giản hóa mọi chuyện, làm cho bóng đá trở lại là một trò chơi đúng nghĩa. Chẳng có gì quan trọng”. Không bao giờ xếp một cầu thủ ra ngoài vị trí sở trường của anh ta. Thế là đủ, là dễ dàng nhất có thể, là khác hẳn với người tiền nhiệm Don Revie! Chưa đầy 2 tuần trước giải, Anh sang… Úc đá giao hữu. Thời ấy, coi như dân Úc chưa biết đá bóng! Đã vậy, chỉ có 4 tuyển thủ Anh sẽ dự VCK EURO tham gia vào trận giao hữu mang tính chuẩn bị này. Thông tin duy nhất có thể làm giới hâm mộ lưu ý: trên đường trở về, tiền vệ nổi tiếng Bryan Robson được thông báo rằng anh không được chọn vào đội tuyển!
ĐT Anh giống như… West Ham
Ron Greenwood được tôn trọng một phần vì ông là tác giả của “lò trẻ” West Ham – một “thương hiệu” đáng nể trên quê hương bóng đá. Một đội do Greenwood huấn luyện thì sẽ đá đẹp, và miễn bàn về tài năng. Muốn nói Greenwood làm nên Bobby Moore, Geoff Hurst, Martin Peeters cũng được. Ít ai kết nối Greenwood với một đặc điểm khác của West Ham: luôn đầy ắp tài năng như vậy, sao họ… chẳng bao giờ vô địch? Vâng, đá đẹp và… thua cũng là “gen trội” của West Ham.
Cách chọn đối thủ đá giao hữu kỳ lạ chỉ là một trong rất nhiều chi tiết nói lên rằng đội tuyển Anh mà cả châu Âu phải dè chừng thật ra… không chuẩn bị gì đáng kể trước thềm Euro 1980 – giải đấu nhảy vọt về quy mô và độ khó, như đã nêu. Khoan nói những việc phải làm bên ngoài, ngay cả những quyết định riêng của chính Greenwood cũng là tận cùng của sự đơn giản và kỳ lạ.
Có trong tay 2 thủ môn thuộc loại hay nhất thế giới, Peter Shilton và Ray Clemence, thì phải chọn ai? Ông chẳng cần nghĩ ngợi – họ sẽ luân phiên thi đấu. Còn chuyện họ có cách chơi trái ngược với nhau khiến cả hàng hậu vệ phải thay đổi cách thích ứng qua từng trận đấu là điều… sau này mới thấy. Tương tự là mọi vị trí phía trên: nếu không thể chọn thì cứ thay nhau ra sân. Greenwood dùng 19 cầu thủ trong 3 trận vòng bảng.
Rút cuộc, Anh chỉ hòa Bỉ, thua Italia và thắng Tây ban Nha tại vòng bảng EURO 1980. Nền bóng đá thống trị châu Âu tầm CLB rút cuộc chỉ đứng thứ 3, thậm chí không được đá trận an ủi (các đội nhì bảng tranh hạng 3 tại EURO 1980– đây là lần cuối cùng giải đấu này có trận tranh hạng 3). Bỉ vào chung kết EURO 1980 là một trong những bất ngờ lớn xưa nay của bóng đá quốc tế. Và bất ngờ ấy chủ yếu là ở chỗ họ đứng trên cả ĐT Anh cực kỳ hùng hậu ở giải năm ấy.
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn