Lev Yashin, với những màn trình diễn phi thường trong khung gỗ, đã đưa ĐT Liên Xô đến ngôi vô địch, đồng thời vĩnh viễn khắc tên mình trong ngôi đền những huyền thoại vĩ đại nhất của bóng đá thế giới.
“Nhện đen”… không mặc áo đen
Henri Delauney đã “thai nghén” ý tưởng tổ chức EURO từ năm 1927, nhưng mãi đến khi trở thành tổng thư ký UEFA năm 1954, ông mới có cơ hội để biến nó thành sự thực. Cũng phải đến 6 năm sau, EURO đầu tiên mới được diễn ra, sau khi cha đẻ của nó đã qua đời từ năm 1955.
Lev Yashin là vì sao tinh tú nhất tại kỳ EURO đầu tiên. Thủ thành của ĐT Liên Xô, người từng giành HCV Olympic năm 1956, đã khiến tất cả phải trầm trồ thán phục vì những cú bay lượn cản phá trong khung gỗ.
Sự xuất sắc của ông cùng với bộ trang phục quen thuộc mỗi lần ra sân thi đấu đã tạo ra biệt danh “Nhện đen” bất tử trong lịch sử bóng đá thế giới.
Thế nhưng, theo tiết lộ của bà Valentia - vợ của Lev Yashin với nhà báo Igor Rabiner, “Nhện đen” thật ra… không hề mặc áo màu đen. Yashin mặc một chiếc áo màu xanh tím than bằng len. Trong suốt sự nghiệp của mình, ông gắn bó với chiếc áo đấu ấy và luôn đặt may một chiếc y hệt nếu áo cũ bị sờn. Ngoài yếu tố “tâm linh”, theo Lev Yashin, chiếc áo len dày dạn còn giúp thủ môn tránh khỏi chấn thương sau những cú bay lượn cản phá bóng.
Vật dụng còn lại không bao giờ thiếu được trong những lần ra sân của Lev Yashin là chiếc mũ dạ. Là người tạo ra cuộc cách mạng cho các thủ môn, Lev Yashin luôn chủ động trong việc xử lý các tình huống. Ông sẵn sàng bỏ khung thành để cản phá sớm các pha bóng nguy hiểm. Vì thế, không ít lần người ta nhìn thấy “Nhện đen” vừa lao ra khỏi vòng cấm, vừa cởi mũ để phá bóng bằng đầu rồi nhanh chóng đội mũ lại tiếp tục trận đấu!
Chỉ có một lần chiếc mũ ấy không được đội trở lại, đó là chung kết EURO 1960. Sau khi Liên Xô vượt qua Nam Tư để vô địch, các khán giả ở sân Công viên các hoàng tử tràn xuống sân và ai đó đã giật chiếc mũ trên đầu của Lev Yashin. Cảnh sát Pháp sau đó nói rằng họ đã tìm được chiếc mũ và trả lại cho Yashin nhưng theo bà Valentina, đó là lời bao biện thiếu trách nhiệm. Lev Yashin sau đó cũng bỏ đội mũ luôn.
Nhà vô địch… nghiện thuốc
“Chiếc mũ bị đánh cắp” chỉ là một trong nhiều giai thoại vây quanh Lev Yashin như một làn sương mù bao phủ cuộc đời của thủ môn huyền thoại này.
Tài năng trên sân cỏ, nhưng ngoài đời, Lev Yashin lại vô cùng dân dã. Ông là một người nghiện thuốc lá rất nặng, đến mức khi đi họp Đảng, ông cũng phì phèo khói thuốc trước nhiều lãnh đạo nhà nước. Kỳ lạ ở chỗ, Yashin lại có nguyên tắc đặc biệt là không hút thuốc trong phòng thay đồ trước các trận đấu. Bà Valentina tiết lộ mỗi ngày chồng mình hút đến 1 bao thuốc và chỉ khi trải qua cơn đột quỵ cùng những cơn đau do căn bệnh ung thư dạ dày cuối đời, ông mới bỏ thuốc. Lev Yashin là một thủ môn vĩ đại, một kiện tướng thể thao nhưng lại mang trong mình những căn bệnh quái ác theo ông đến cả cuộc đời. Ông có một trái tim lớn hơn người bình thường nhiều lần, dẫn đến việc phải thường xuyên vận động để máu được lưu thông. Ông bị đột quỵ lần đầu tiên năm 18 tuổi. Sau khi giải nghệ, Lev Yashin cũng 2 lần bị đột quỵ, 2 lần bị trụy tim.
Căn bệnh dạ dày của ông còn nghiêm trọng hơn. Đó là căn bệnh Yashin mắc phải từ lúc 11 tuổi, hệ quả của việc ăn thực phẩm bẩn trong thời gian chiến tranh. Nó chưa bao giờ thuyên giảm bởi lịch tập luyện khắc nghiệt của ông. Chứng đau dạy dày của Yashin nghiêm trọng tới nỗi trong túi áo của ông bao giờ cũng phải có bột soda. Nếu không có nước pha mỗi lúc lên cơn quặn ruột, Yashin sẽ nuốt sống soda và quay mặt đi để mọi người không nhận ra ông đang chịu đựng nỗi đau thế nào.
Nhưng đang thi đấu thì không thể dừng lại để nuốt soda được. Để tránh những cơn đau bất ngờ trong trận đấu có thể làm ảnh hưởng đến đội bóng, ông có một cách luyện tập cực kỳ khắc nghiệt, đó là yêu cầu đồng đội sút vào bụng mình 30-40 lần sau những buổi tập để quen với cảm giác đau đớn! Cách luyện tập rất phản khoa học này đã giúp Lev Yashin có một sự nghiệp kéo dài đến năm 41 tuổi, trải qua 4 kỳ World Cup và 2 kỳ EURO. Không ai dám chắc rằng, ông có từng thực hiện những tình huống cản phá xuất chúng khi đang ở trong cơn đau dạ dày quặn thắt không?
Ngày 20/3/1990, trái tim vĩ đại của Lev Yashin ngừng đập vì căn bệnh ung thư dạ dày, gần 30 năm sau khi đăng quang ở EURO 1960.
>> Câu chuyện Euro (kỳ 2): Viên phi công gặp nạn & bí ẩn trận chung kết lịch sử ở EURO 1964
