Các cầu thủ Levante tập trên sân, hoặc trong phòng gym, đấy đều là chuyện bình thường. Nhưng bây giờ, còn có một hình ảnh bình thường nữa, mà trước đây không hoặc hiếm khi xuất hiện, dù là ở Levante hay bất cứ CLB chuyên nghiệp nào khác. Hình ảnh ấy: các cầu thủ “tập định kỳ” trên một chiếc ghế dựa, trong văn phòng, đối diện một bác sĩ tâm lý! Như ở Levante thì đấy là bác sỹ Juan Miguel Bernat.
Muốn gọi đấy là chuyên gia tâm lý học, hay một khái niệm ngắn gọn nào đó, tùy bạn. Nhưng, quả có khác biệt rất lớn. Trước đây, bạn có thể “ăn đòn” khi bàn chuyện ai đó cần gặp bác sỹ tâm lý – cả trong lẫn ngoài bóng đá. Bây giờ, cầu thủ chuyên nghiệp mà không có sự trợ giúp của nhà tâm lý học thì mới đáng lo. Cũng chẳng riêng gì bóng đá. Thể thao đỉnh cao bây giờ là như vậy. Còn ai nhớ VĐV thể dục dụng cụ Simone Biles ở đội tuyển Mỹ? Một trong những ngôi sao nổi tiếng nhất tại Olympics 2020 vừa qua đã bất ngờ bỏ cuộc, với nguyên nhân là một vấn đề thuộc về “sức khỏe tinh thần”. Đấy là một scandal của Tokyo 2020!
Tất nhiên, “tập” với bác sĩ tâm lý, chỉ là một cách nói. Gọi là làm việc hay gặp gỡ, đều được. Vấn đề là các cầu thủ Levante trong câu chuyện vừa nêu phải làm việc với nhà tâm lý học đúng định kỳ. Mỗi buổi như thế thường kéo dài khoảng 30 phút. Công việc thì rất đơn giản: họ chỉ nói, và lắng nghe. “Nói” ở đây bao gồm kể, thú nhận, nêu vấn đề… Quan trọng là người trong cuộc phải nói thật mọi chuyện. Thông thường, tránh được các chi tiết liên quan đến chiến thuật, chiến lược, chuyên môn bóng đá, thì tốt. Nhưng cũng khó để một cuộc nói chuyện của cầu thủ chuyên nghiệp lại không chứa đựng vấn đề chuyên môn bóng đá.
Đại khái, cầu thủ có thể nói ra rằng anh ta không sao tập trung được tinh thần trước một trận đấu quan trọng. Anh ta không thắng được chính mình, luôn phải hoài nghi hoặc lấy làm hối tiếc về một việc gì đó. Anh ta gặp rắc rối với áp lực từ phía báo chí? Anh ta không hài lòng về thái độ của cổ động viên, đối với đội bóng hoặc cá nhân mình? Rất nhiều vấn đề cần chữa – dù bạn có thể thay khái niệm “chữa” bằng “trao đổi, “nói chuyện”, “giải quyết”… bác sĩ tâm lý Gaizka Tuesta ở đội Alaves nói thêm về nghề của mình: “Nghề này xem ra là đang phất lên. Có nhiều việc đến nỗi tôi làm không xuể”.
Khác biệt, xin nhắc lại, là bây giờ người ta đã “bình thường hóa” việc cầu thủ chuyên nghiệp phải gặp bác sĩ tâm lý để giúp mình tránh… bị khùng. Thậm chí, còn phải xem đây là việc làm bắt buộc trong bóng đá đỉnh cao. Trước đây (khoảng đầu những năm 2000s), người ta che đậy, không muốn lộ ra những chuyện liên quan đến vấn đề tâm lý, tinh thần. Ngày xưa, đấy thậm chí còn là đề tài kiêng kỵ, coi như không tồn tại.
Công việc cụ thể trong việc trị liệu tâm lý thì rất đang dạng. Có lúc, chuyên gia tâm lý sẽ giải thích với cầu thủ vài quy luật y học thuần túy. Trong bầu không khí căng thẳng trên sân, cơ thể sẽ sinh ra hormone theo quy luật nào khi thính giác nghe được những lời chế diễu bạn từ phía khán đài. Phản ứng ấy sẽ tạo bất lợi gì. Làm sao để khắc phục. Hoặc khi cơ thể hoạt động với cường độ cao, nước bọt sẽ được sinh ra như thế nào, và vì sao bạn không tránh khỏi phản ứng phun nước bọt. Từ đó, cầu thủ có thể dẹp bớt vài suy nghĩ không đáng có và tập trung tốt hơn. Cũng có lúc, bác sĩ và cầu thủ nói chuyện về một lĩnh vực cụ thể: vì sao người ta nghĩ bạn sẽ/hoặc không lừa bóng? Quy luật nằm ở chỗ nào, và bạn có thể làm gì để đánh lừa suy nghĩ, của đối phương cũng như khán giả.
Cũng có những bác sĩ tâm lý không muốn cầu thủ xem mình… là bác sĩ. Gaizka Tuesta của CLB Alaves thường sẽ tạo “hiện trường giả” ngay trên sân tập, dẫn dắt cầu thủ vào vấn đề mà ông biết họ sẽ trình bày khi gặp riêng ông, và giúp họ tự tạo thói quen khắc phục vấn đề của mình – mà chính cầu thủ không biết là họ vừa được chữa trị! Hoặc, như một vấn đề tưởng chừng là không liên quan, vừa được báo giới khai thác gần đây, các đội bóng lớn bây giờ phải có đội ngũ chuyên gia tâm lý hùng hậu, “canh chừng” các cầu thủ trẻ “cả ngày lẫn đêm” – chỉ vì ác cầu thủ trẻ luôn căng thẳng về tương lai của họ.
Ngày xưa, người ta giấu nhẹm
Cho đến cách đây 5 năm, bác sĩ Tim O’Brien mới nói ra những điều mà ông khẳng định là “lần đầu tiên” nói với báo chí, kiểu như trả lời phỏng vấn. Ông là bác sĩ tâm lý, đã gắn bó cả chục năm với các hảo thủ Arsenal. Dennis Bergkamp, Thierry Henry, Robert Pires… Đấy đều là chuyện hậu trường mà Arsenal cũng như những cá nhân trong cuộc không bao giờ muốn người ngoài biết đến.
Tạp chí Bóng đá trân trọng gửi tới độc giả một ấn phẩm đặc biệt với nhiều bài viết đặc sắc, hấp dẫn và độc quyền.
"Ấn phẩm Magazine về Euro 2024" DUY NHẤT TẠI VIỆT NAM.
Với 116 trang, in 4 màu CHẤT LƯỢNG CAO. Ngoài ra, độc giả được tặng kèm Lịch thi đấu khổ lớn.
Giá bán: 98.000 VNĐ. Đừng bỏ lỡ!
* Đăng nhập hoặc Đăng ký tài khoản để
bình luận và chia sẻ nhanh hơn